Ik heb ontelbaar veel werkvormen tot mijn beschikking, van verhalen, tot therapeutische spellen, gedichten, creatieve opdrachten en werkboeken. Werkvormen hebben thema’s mbt gevoelens, kwaliteiten, emoties, ervaringen, sociale situaties en verlies/rouw. Onderstaand probeer ik een idee te geven van de werkvormen die ik zoal gebruik. Dit is maar een klein deel, maar geeft wel een idee van wat er onder andere mogelijk is.
Het werkboek ‘ik hoor bij jullie allebei’ is een heel praktisch werkboek, waarbij de verschillende thema’s van een scheiding uitgebreid aan bod komen.
Zonnekaartjes gebruik ik om met kinderen in gesprek te gaan, waarvan een dierbaar persoon op sterven ligt. Samen kijken we welke dierbare herinneringen er zijn en welke dingen ze nog willen vragen of zo mogelijk nog samen willen ondernemen. Voor kinderen waarvan een dierbare is overleden gebruik ik vaak de sterrenkaartjes.
Veel kinderen maken zich over allerlei dingen zorgen. Soms staat dat het ‘normaal’ functioneren in de weg en dan helpt het om over de zorgen te praten, of ze reeel zijn en wat er aan te doen is. Kinderen vinden het vaak prettig om een hulpmiddel te hebben om zich minder zorgen te maken, een voorbeeld daarvan is bijvoorbeeld dit zorgenmonster. Een client tekende eerst het zorgenmonster wat zijn zorgen op zou eten en heeft hem vervolgens zelf gemaakt.
Soms vragen kinderen zich af of ze wel normaal zijn en dat wat ze voelen niet heel gek is of raar. Vaak leg ik kinderen dan uit hoe rouwen werkt en dat het vaak heel normaal is wat ze voelen. Dit kan een enorme opluchting zijn. De verliescirkel kan daarbij een goed hulpmiddel zijn.
Ik maak veel gebruik van creatieve werkvormen. Het helpt kinderen vaak zo goed om te laten zien en verwerken wat ze bezig houdt. Een van deze werkvormen is bijv. het houten doosje, wat ik op veel verschillende manieren gebruik. Zo kan ik kinderen vragen om hun binnenkant en buitenkant vorm te geven door het doosje, iets wat kinderen meteen enthousiast maakt en vaak weten ze treffend weer te geven, hoe ze overkomen op mensen (de buitenkant) en wat er van binnen in ze omgaat (de binnenkant). Vaak bespreken we wat ze anders zouden willen en hoe ze dat kunnen bereiken en wat goed is en mag blijven.
Het doosje kan ook dienen als schatkist waar ze herinneringen aan een dierbare overleden in bewaren.
Kinderen kunnen heel veel verschillende gevoelens naast elkaar ervaren en dat kan enorm verwarrend zijn. zo kan je je opgelucht voelen en tegelijkertijd heel verdrietig. Maar ook boos en schuldig en toch ook weer blij. Een opdracht voor kinderen kan zijn is hun gevoelen eens door middel van een mandala op papier te zetten, dit maakt het vaak een stuk overzichtelijker en een mooie aanleidinf om er samen over te praten.
Puber coachkaarten zijn een mooi middel om met jongeren dmv verschillende vragen in gesprek te komen over alle thema’s die in het leven aan bod komen. Een spel wat vaak heel goed helpt om het gesprek op gang te brengen en een jongere uit te dagen wat meer te vertellen.
vaak gaat het in de begeleiding met kinderen en jongeren over gevoelens. Wat voelen ze en wanneer. In deze kast kunnen kinderen laten zien welke gevoelens ze hebben, wanneer ervaren ze die en wie laten ze het zien. Wie mag welke emotie zien? Gaat het verdriet achter slot en grendel, of mag de deur op een kiertje staan? Wat zou je anders willen en hoe kan je mensen wel toelaten? Een hele prettige manier om gevoelens bespreekbaar en helder te krijgen.
Veel kinderen vinden het fijn om de sessie te beginnen met een verhaal. vaak bedenk ik vantevoren wat we gaan doen en is het fijn om met een verhaal in het thema te komen (voorbeelden kan je vinden onder het kopje ’therapieverhalen’). Dit boek van Toon Tellegen gebruik ik heel vaak, omdat het prachtige korte verhalen vertelt met zoveel thema’s waar we in het dagelijks leven mee te maken hebben. Ook voor volwassenen echt een aanrader om eens te lezen!
Net als het werkboek ‘Ik hoor bij jullie allebei’ voor echtscheidingskinderen. Heb ik ook diverse werkboeken voor kinderen en jongeren die een dierbare hebben verloren. vaak laat ik de kinderen zelf door de werkboeken bladeren en al snel geven ze dan zelf aan of ze wel of niet met zo’n werkboek aan de slag willen. Als ze kiezen voor het werkboek, wissel ik dit vaak af met andere werkvormen.
Binnen de praktijk maak ik ook gebruik van ‘systemisch werken’, met kinderen gebruik ik vaak poppetjes. door met poppetjes situaties weer te geven, creeeren we afstand van de situatie en wordt het makkelijker om de situatie te bespreken. Een heel effectief middel, omdat een kind van een afstand kan bekijken wat er nu eigenlijk gebeurt.
Als een kind zich moeilijk kan ontspannen en bijvoorbeeld niet in slaap kan komen, door alle gevoelens en/of zorgen, kan meditatie of yoga helpen. En dat hoeft helemaal niet zweverig, vaak gebruik ik verhalen waardoor kinderen zich kunnen ontspannen door even weg te dromen en aan iets anders te denken, maar het kunnen ook praktische ademhalingsoefeningen zijn om tot rust te komen.
het komt voor dat ik geen passend verhaal heb voor een kind of jongere, in dat geval schrijf ik zelf een verhaal wat passend is voor het kind. Door het steeds met het kind te herhalen, leer ik het kind hoe het zichzelf tot rust kan brengen.
In het werken met kinderen, vooral de jongsten, maak ik veel gebruik van kinderboeken. Er zijn gelukkig heel veel prachtige (prenten)boeken met thema’s als ziekte, scheiding, de dood, zelfmoord, adoptie, …etc. Samen met de kinderen een boek lezen geeft vaak een opening tot een gesprek over het onderwerp, maar nodigt een kind ook uit om zelf te vertellen. En soms helpt alleen het voorlezen aan een kind al zoveel!